آموزش لوله کشی گاز خانگی و تجاری

همانطور که می‌دانید جوشکاری لوله‌های گاز خانگی و تجاری یکی از فعالیت‌هایی است که نیاز به تخصص و تجربه بالایی دارد. به همین دلیل بدون گذراندن دوره‌های فنی حرفه‌ای نمیتوان از ابزار جوشکاری استفاده کرد. برای آشنایی با مراحل جوشکاری لوله‌های گاز خانگی و صنعتی تا انتهای این مطلب با ما همراه باشید.

لوله کشی گاز برای انجام شدن در منازل، شرکت‌ها، فضاهای اداری و تجاری، رستوران‌ها و آشپزخانه‌ها معمول می‌باشد، این خدمت با توجه به حجم کار انجام شده به دو دسته کلی و جزئی تقسیم می‌شود. نکته بسیار مهم در خصوص لوله کشی گاز این است که این خدمت فقط توسط متخصصین دارای مجوز انجام می‌شود.

آموزش جوشکاری لوله کشی گاز خانگی

لوله کشی گاز به دلیل اشتعال‌پذیری و خطرات احتمالی از حساسیت بالایی برخوردار است و باید توسط متخصص انجام شود. برای ساختمان‌های در حال ساخت، قیمت لوله کشی گاز خانگی باید به تایید همان شهر یا استان برسد. مثلاً مجری لوله گاز که دارای پروانه و تاییدیه از شرکت گاز در تهران باشد نمی‌تواند برای تایید ساختمان در اصفهان یا مشهد اقدام کند.

اپراتور مورد تایید شرکت گاز، علاوه بر اجرای لوله کشی گاز، باید با ارائه نقشه به شرکت گاز مربوطه و اخذ تاییدیه لوله کشی، مجوز لازم جهت نصب کنتور را اخذ نماید. در لوله کشی گاز درون شهری شرکت‌های پیمانکاری گاز از لوله‌های پلی‌اتیلن برای انتقال گاز درون شهری استفاده می‌کنند. خوردگی و زنگ زدگی احتمالی از جمله نقاط ضعف لوله کشی فلزی گاز است که باید با عایق کاری مناسب از بروز آن جلوگیری کرد. در ساختمان‌ها لوله کشی گاز باید با رعایت اصول استاندارد انجام شود و استفاده از روش‌های دیگر غیرقانونی و خارج از ضوابط شرکت ملی گاز است.

اشاره به برخی نکات درباره دوره لوله کشی گاز خانگی و تجاری

سطوح لوله‌ها و اتصالات در حین جوشکاری باید تمیز باشد.

الکترود و دستگاه جوش باید سالم و در راستای لوله اتصال گاز باشد.

فضای اطراف باید عاری از مواد قابل احتراق و محترقه باشد.

برای لوله کشی روی لوله‌ها بسته به اندازه لبه لوله‌ها پخ مناسبی دارند.

اتصالات را با دقت به هم جوش دهید.

گل الکترود را بعد از دور اول تمیز کنید

و ما شروع به تمیز کردن دور دوم می کنیم.

گاهی لازم است توسط سوهان نظافت شود.

فاصله زمانی بین پاس اول و دوم نباید بیش از پنج دقیقه باشد.

پنج حالت برای جوشکاری لبه‌ها در لوله کشی گاز وجود دارد.

1- این روش برای سایزهای کم مانند قطر لوله گاز 1/2 تا 1 اینچ بدون پخ زدن است.

2. پخ جانبی یک طرفه یا V شکل

3. پخ چانه دو طرفه یا X شکل

4- لبه لاله یک طرفه یا U شکل

ه) لبه پخ دو طرفه یا H شکل

چندین روش بسته با اندازه و محدودیت برای جوشکاری و حرکت الکترود وجود دارد.

موقعیت افقی متحرک که در آن الکترود ثابت است و لوله‌ها در حال چرخش هستند.

وضعیت عمودی ثابت در این حالت لوله‌های عمودی ثابت و الکترود در اطراف لوله‌ها می‌چرخد.

موقعیت افقی ثابت که در این روش لوله‌های افقی و الکترود می‌چرخند. موقعیت مایل و متحرک عمودی که در آن لوله‌ها به صورت مورب و الکترود کج شده است.

جوشکاری لوله‌های با قطر زیاد بسیاری از جوش‌های لوله به خصوص لوله‌های سایز بزرگ با چندین پاس جوش انجام می‌شود.

ـ پاس نخست مهم‌ترین قسمت یک جوش کاری می‌باشد که بایستی درست انجام شود. نفوذ جوش در این مرحله بیش از مراحل دیگر است.

ـ پاس مرحله دوم نیز تقریبا به اندازه مرحله اول مهم می‌باشد و اتصال بین الکترودها را ایجاد می‌کند. پیش از شروع این پاس بایستی به دقت تمیز کاری کنیم و نقاط ضعف پاس اول را بپوشانیم.

– پاس نهایی علاوه بر پرکردن درزهای موجود باید به ترتیبی انجام شود که از نظر ظاهری مشخص باشد.

جوشکاری لوله گاز قوس الکتریکی:

یکی از رایج‌ترین روش‌های جوشکاری، روش قوس الکتریکی است. میتوان گفت بهترین روش جوشکاری دو لوله گاز به یکدیگر همین روش است. در جوشکاری قوس الکتریکی از برق برای تولید گرما و ذوب دو قطعه فلز و اتصال آنها استفاده می‌شود.

1- پوشش با الکترود دستی:
استفاده از الکترود دستی روکش‌دار رایج‌ترین روش جوشکاری لوله گاز است. در حین این جوشکاری، گرمای ایجاد شده توسط قوس الکتریکی بین الکترود مصرفی و قطعه کار، یک اتصال ایجاد می‌کند. جوشکاری جریان الکتریکی مورد استفاده می‌تواند متوالی یا مستقیم باشد.
هر کدام مزایا و معایب خود را دارند. الکترود پوشش داده شده دارای یک هسته فلزی است که قوس الکتریکی را هدایت می‌کند و پوشش روی این الکترود وظیفه محافظت و مراقبت از مواد ذوب را بر عهده دارد. این پوشش همچنین جوشکار را از جذب تشعشعات مضر قوس محافظت می‌کند.

۲- جوشکاری تیگ:
جوشکاری قوسی تنگستن (فلز خاکستری فلزی بسیار سخت است و مفتول‌های آن در برابر کشش و حرارت بسیار مقاوم است) یکی از مهم‌ترین روش‌های جوشکاری لوله گاز در صنایع کوچک و بزرگ پتروشیمی می‌باشد.

در برق نیز کاربرد دارد. این جوش در ایران به جوش آرگون معروف است. زیرا در این جوشکاری از گاز آرگون استفاده می‌شود.

دوره آموزش جوشکاری آرگون TIG

در جوشکاری، موج حرارتی ایجاد شده توسط قوس الکتریکی بین الکترود تنگستن و قطعه کار، جوش را به حرکت در می‌آورد.

۳- جوشکاری زیر پودری:

در این روش الکترود قوس و نقطه مذاب از گاز خاصی در برابر ترکیب هیدروژن و نیتروژن موجود در هوا محافظت می‌کنند. جوشکاری تیغه‌ای را میتوان بر روی فلزات نازک یا ضخیم انجام داد.

در این روش نوک الکترود را در پودری از مواد معدنی قرار می‌دهند تا قوس الکتریکی در زیر این پودر و در مسیر جوش ایجاد شود.

این روش بیشتر برای اتصال لوله‌های بزرگ استفاده می‌شود و نسبت به دو روش قبلی که توضیح دادیم پیشرفته‌تر و کمی گران‌تر است اما کیفیت این نوع جوش لوله گاز واقعا خوب است. در روش‌های اتوماتیک ماشین خیلی سریع انجام می‌شود.

در بین این 3 روش، جوشکاری الکترود دستی ارزان‌ترین و رایج‌ترین روش است. جوشکاری زیر آب معمولاً با استفاده از تجهیزات پیشرفته انجام می‌شود و جوشکار به جای انجام عمل جوشکاری بر عملکرد دستگاه جوش نظارت می‌کند.

(( در دوره آموزش جوشکاری لوله گاز آموزشگاه برق و الکترونیک شرکت کنید تا بصورت کاملا عملی بر آن مسلط شوید ))

جوشکاری لوله‌های گاز خانگی 

جوشکاری لوله‌های گاز با خاصیت اشتعال پذیری و انفجار گاز باید با دقت و مهارت بالایی انجام شود. لوله کشی گاز باید بعد از جوشکاری تست شود. با این حال، برخی از نقاط ضعف در جوش لوله گاز ممکن است در طول زمان خود را نشان دهد. و خدای ناکرده باعث خسارت، صدمات جانی و تلفات جانی نشوند.

انجام جوشکاری خطوط لوله گاز با استانداردهای موجود ضروری است. لوله‌های انتقال گاز شهری فشار بالایی در حدود 60 pci (pci) دارند که فشار ورودی ساختمان را حدود 2 pci کاهش می‌دهد.

دلیل فشار زیاد در انتقال گاز از افت فشار جلوگیری می‌کند.

عملیات جوشکاری:

1- سطح لوله‌هایی که به یکدیگر متصل می‌شوند باید از مواد زائد تمیز شوند.
2- الکترود و دستگاه جوش باید سالم باشد.
3- محیط از مواد محترقه خالی می شود.
4- لوله‌هایی که می‌خواهید روی آنها جوشکاری انجام دهید باید شیب 37.5 تا 30 روی آنها داشته باشد.

لوله‌ها را با رعایت فاصله به یکدیگر جوش داده و پس از یک بار عبور توسط برس، گل الکترود را از سطح جوش جدا کرده و بلافاصله پس از پایان پاس 1، پاس 2 را شروع کرده و از اسکراپر تمیز کنید. (فاصله زمانی بین پاس‌های 1 و 2 نباید بیش از 5 دقیقه باشد.

آماده سازی لبه‌های جوش در لوله‌های جوشکاری:

لبه‌های جوش معمولا در 4 نوع مختلف بسته به ضخامت و قطر لوله‌ها به شرح زیر تهیه می‌شود.

مورد اول بدون پخ زدن برای لوله‌های از قطر 1.2 تا قطر 1 که در آن روش قرار دادن فاصله مناسب برای جوش.

فلنج یک طرفه یا V شکل
شاخه دو طرفه یا X شکل
شکل لاله یک طرفه یا U شکل
حالت لایه دو طرفه یا H شکل

در تمامی روش‌های جوشکاری لوله گاز عوامل متعددی از جمله تمیز کردن لوله‌ها از زباله، ایمنی الکترودها و دستگاه جوش و عدم وجود مواد قابل اشتعال در محیط را باید در نظر گرفت.

کار جوشکاری بسیار مفصل است و موارد آشنایی با نحوه قرار دادن لوله‌ها، آماده سازی لبه‌های جوش و لکه گیری لوله‌ها تنها بخش کوچکی از این موارد است.

تکنیک‌های لازم جوشکاری لوله

جوش لوله از بسیاری جهات شبیه به جوش‌های معمولی است، اما با این تفاوت که این تکنیک به قول معروف دارای پایه‌های سفالی زیادی است، به طوری که لوله‌ها با کیفیت جوش داده می‌شوند و کلیه تست‌های بازرسی جوش و تست‌های غیر مخرب NDT با موفقیت انجام می‌شود. . همانطور که احتمالا می‌دانید لوله‌ها (Pipe) در اندازه‌ها و ضخامت‌های مختلفی تولید می‌شوند، بنابراین معمولاً برای برقراری اتصال جوشی بین دو لوله باید از جوش چند پاسی استفاده کنیم. اگر بخواهم بیشتر برای دوستان توضیح دهم منظور از جوش چند پاس این است که برای پرکردن درز باید چندین مرحله جوش داده شود. مطابق شکل زیر جوشکاری در 13 مرحله انجام می‌شود.

در جوشکاری چند پاس، پاس اول را پاس ریشه و پاس‌های بعدی را که به عنوان پرکننده عمل می‌کنند، پاس پر می‌گویند. معمولاً در دستورالعمل‌های جوشکاری WPS توصیه می‌شود که پاس ریشه با استفاده از فرآیندهای جوشکاری بسیار نافذ مانند جوشکاری TIG انجام شود و پاس‌های بعدی علاوه بر جوشکاری TIG با سایر فرآیندها انجام شود. مانند جوش الکترود دستی و میگ و مگ.

در نهایت آخرین پاس جوش را Cap Pass می‌نامند. جوشکار باید بتواند آخرین پاس جوش را به گونه‌ای ایجاد کند که برای ایجاد شکل مناسب گرده جوش حداقل نیاز به سنگ زنی وجود داشته باشد.

موقعیت مناسب برای جوشکاری لوله

برای جوش لوله کشی به طور کلی دو حالت لوله ثابت و لوله دوار وجود دارد که معمولاً حالت جوش لوله دوار است چون جوشکار ثابت است جوشکاری راحت‌تر انجام می‌شود اما در بسیاری از موارد به دلیل وزن زیاد امکان جوشکاری لوله دوار وجود دارد. از لوله و ثابت امکان دو سر لوله وجود ندارد که در این صورت جوشکاری به ناچار در حالت لوله ثابت انجام می‌شود. 

معمولا از 2 حالت دیگر برای جوشکاری لوله استفاده می شود

1) جوش لوله دوار 1G

2) جوش لوله ثابت 5G

جوشکاری لوله دوار 1G به این صورت است که جوش در حالت صاف قرار می گیرد و قوس را برقرار می کند و با حرکت دادن مشعل/انبر جوش در جلوی لوله نیز می چرخد. و در نتیجه یک جوش با کیفیت ایجاد می شود.

جوش لوله ثابت 5G که در آن جوشکار ابتدا محیط جوش را به صورت فرضی به دو نیم دایره در ساعت 0 تا 6 و 6 تا 12 تقسیم می کند و با حرکت دادن مشعل / انبر جوش از ساعت 0 تا 6 در نیم دایره اول جوشکاری جوشکاری با حرکت مشعل / انبر از ساعت 6 تا 12 در نیم دایره دوم انجام می شود.

آماده سازی اولیه برای جوشکاری لوله

قبل از جوشکاری باید دو لوله تهیه کرد، اما چرا باید قبل از جوشکاری دو لوله آماده کرد؟! پاسخ: برای رسیدن به یک جوش کامل، همانطور که احتمالا می دانید، فرآیندهای جوشکاری ذوبی مقدار مشخصی نفوذ می دهند، مثلاً فرآیند جوشکاری قوس الکتریکی دستی در نهایت 4 میلی متر به ما نفوذ می کند، اما اگر قطعات را بخواهیم بجوشانیم. جوشکاری باید به صورت کاملا حرفه ای انجام شود.

متأسفانه هنگام تعمیرات جوشکاری توسط جوشکار سیار در سایت تأسیسات خدماتی، شاهد گزارشات جوشکاران بی تجربه هستیم که حتی می تواند منجر به خرابی بخشی از ساختمان شود.

کار با فلز با تولید جرقه های رنگارنگ هیجان خاصی دارد. جوشکاران می توانند برخی از قوی ترین مواد موجود در جهان را به هر آنچه که دوست دارند تبدیل کنند.

این مهارت نیاز به کار و تمرین دارد علاقمندان بهتر است با کمک و راهنمایی کارشناسان آموزش دیده در مراکز و آموزشگاه هایی  که زیر نظر  سازمان فنی حرفه ای هستند& نسبت به ثبت نام و فراگیری این رشته جذاب و پر طرفدار اقدام نمایند.

نکات ایمنی در اجرای لوله کشی گاز

برابر با مقررات عمومی لوله کشی گاز ساختمان، نکات ایمنی زیر در لوله کشی گاز تهران و شهرستان ها مورد نظر می باشد

الف) فشار گاز شهری در ساختمان های مسکونی 1/4 پوند بر اینچ مربع است و محاسبات ایمنی و انتخاب پیمانکار نیز بر مبنای این فشار است.

ب) طولانی ترین مسیر از خروجی رگلاتور گاز تا دورترین مصرف کننده گاز را برای تعیین قطر لوله لحاظ می کنند.

ج) قطر لوله گاز باید برای حداکثر مصرف تمام دستگاه ها با هم کافی باشد.

د) لوله گاز هیچ واحدی نباید از واحد دیگر عبور کرده باشد، ولی عبور از قسمت های مشترک ساختمان بلا مانع است.

ه) لوله های گاز نباید از کانال کولر، دالان آسانسور و یا مسیر تهویه هوا عبور کنند.

و) اورلب نوار پیچی لوله ها 50 درصد از هر لایه نوار است، یعنی نیمی از هر لایه نوار روی لایه قبلی می آید.

ز) سر جوش و اتصالات توسط نوار مخصوصی نوارپیچی می شود.

ح) خم کردن لوله فقط با لوله خم کن، و نهایتا تا 90 درجه خم می شود. چین خوردگی و ترک نباید در محل خم ایجاد شود.

ت) اتصالات جوشی بدون درز باید با دستگاه رکتیفایر DC جوش داده شوند.

ی) قبل از هر دستگاه گازسوز باید یک شیر نصب شود.

ک) شیر گاز نباید در فاصله نزدیکتر از 10 سانتی متر از جعبه فیوز و یا کلید برق نصب شود، اگر شیر گاز زیر جعبه فیوز قرار دارد، باید بیش از 50 سانتیمتر پایینتر از آن باشد.

ل) گازکشی برای روشنایی و شومینه، مورد تأیید اداره گاز شهری استان تهران نیست، ولی در صورت همکاری مهندس ناظر و تامین هوای مورد نیاز این مصرف کننده ها از بیرون از ساختمان، قابل اجرا خواهند بود.

م) وسایل گاز سوز، خصوصا روشنایی (در صورت وجود)، نباید مقابل دریچه کانال کولر باشند.

ن) تمام وسایل گاز سوز باید مجهز به ترموکوپل باشند تا در مواقع خاموشی شعله، جریان گاز قطع شود.

و) دیوار، کف و سقف محل استقرار وسایل گاز سوز باید با مواد مقاوم در برابر حرارت ساخته شود.

همانطور که مشاهده می کنید در مورد آموزش جامع لوله کشی گاز خانگی و تجاری بحث های زیادی وجود دارد و مطالعه سرفصل های مربوطه تنها می تواند باعث افزایش اطلاعات شود. اما برای حضور در بازار کار لازم است  این رشته را بصورت عملی آموزش ببینید.

در همین راستا آموزشگاه برق الکترونیک دوره آموزشی لوله کشی گاز خانگی و تجاری را با بهره مندی از اساتید متخصص و مجرب برگزار می نماید.

مسلماً اشتغال کارآموزان عزیز پس از گذراندن دوره آموزش لوله کشی گاز خانگی یکی از اهداف اصلی آموزشگاه برق و الکترونیک می باشد لذا بسیاری از عزیزانی که در این مجموعه آموزش دیده اند بلافاصله وارد بازار کار شده و کسب درآمد می شوند.

شایان ذکر است یکی از مزایای یادگیری این دوره صدور گواهینامه معتبر برای کارآموزان عزیز می باشد و با اخذ این گواهی مشکلی برای ورود به بازار کار نخواهید داشت.